Günümüzde gelişen teknolojik olanaklar sayesinde internet hayatın her alanına dahil olmuş bir durumdadır. Bunun bir sonucu olarak da bilgisayar kullanılarak evrak oluşturma ve saklama işlemleri gerçekleştirilerek internet sayesinde geniş kitlelere ulaştırılmaktadır. Oluşturulan yeni belge formatları sayesinde dosyaların yaratılması, görüntülenmesi, çoğaltılması, iletilmesi ve depolanması kolay bir hale gelmiştir. İstenilen belge ve dosyalar sanal ortama kolaylıkla aktarılır. Söz konusu yenilikçi dosya formatlarından biri de İngilizce kısaltması ile anılan PDF’dir. PDF’in İngilizce açılımı portable document format olarak belirtilir. PDF 1991 yılında Adobe firması tarafından geliştirilmiştir. Adobe tarafından geliştirilmiş olmasına karşı ISO adı verilen Uluslararası Standartlaştırma Organizasyonu tarafından da tanınan açık standart haline gelmiştir.

Hem kişisel bilgisayarlarda hem de resmi kurumlarda yaygın olarak kullanıldığından günümüzde vazgeçilmez bir format olarak kabul edilir. PDF sayesinde belge ve dosyalar sahip olunan işletim sisteminden bağımsız olarak her bilgisayarda görüntülenebilir, saklanabilir. PDF olarak oluşturulan dosyalarda ses, video algoritması, bağlantılar, form alanları, vektörel objeler, pek çok çeşitte yazı karakterleri, resimler ile düğmeler yer alabilir. Ücretsiz olarak hizmete sunulan Acrobat Reader yazılımı sayesinde PDF elektronik imza da eklenebilir. 

PDF Ne Anlama Gelir?

PDF İngilizce portable document format kelimelerinin baş harflerinden oluşturulan bir kısaltmadır. Bu kısaltmanın Türkçe karşılığı ise taşınabilir belge biçimi şeklinde belirtilir. PDF 1991 yılında Dr. John Warnock tarafından geliştirilmiştir. John Warnock Adobe şirketinin kurucu ortağıdır. The Camelot Project adı altında PDF’in temelini oluşturan fikirler ilk olarak oluşturulmaya başlanmıştır. Bu proje ile amaç baskıdan çıkan belgelerin dijital forma geçişinin sağlanmasıdır. 1991 yılı için bu fikir devrim niteliğindedir. PDF yaratılarak kullanılan uygulama ayırt edilmeksizin herkesin belgeye erişebilmesi, istediği şekilde yönlendirmesi ve her cihazda kolaylıkla görüntülenerek dijital veriden fiziki baskılar elde edilmesi hedeflenmiştir. PDF İlk yaratıldığı zamandan günümüze dek dünya çapında kullanılan bir format olma özelliğine sahiptir. 

PDF’in en çok kullanılan özelliği oluşturulan belgenin tek bir dosya halinde saklanabilmesi ve kolayca taşınabilir olmasıdır. Herhangi bir çeviriciye ihtiyaç duyulmadan her formattaki yazı, resim, belge ile sayfa boyutları PDF aracılığı ile kolaylıkla taşınabilir. Bu da kullanıcı dostu bir özelliktir.

PDF dosyaları dosyanın görüntülenmesi veya yazıcıda yazdırılması gibi işlemlerin her bir adımına şifre koyulmasına imkân verir. Söz konusu şifrelendirme işlemi PDF’in sahip olduğu özel bir yazılım sayesinde internet üzerinden gerçekleştirilir. Bu işleve ise elektronik imza adı verilmektedir. Şifreleme ile PDF dosyası kullanıcının bilgisi dışında görüntülenemez, kopyalanamaz, iletilemez ve çoğaltılamaz. Dosya içerisindeki içerikler değiştirilemez. Bu şekilde yüksek güvenlik önlemlerine sahip olduğu için geniş kitleler ile resmi kurumlar tarafından PDF yaygın olarak kullanılmaktadır.

Adobe firması tarafından geliştirilmiş olan PDF veri alışverişinin internet vasıtasıyla yapılması sebebiyle giderek yaygınlaşmıştır. Mac OS, Windows ve Linux gibi çeşitli işletim sistemlerinde tek bir format üzerinden işlev gösterebilmesi sayesinde de oldukça başarılı olarak bir dünya standardı haline gelmiştir.

Oluşturulan bir PDF dosyasının görüntülenebilmesi için bu formatı geliştiren Adobe firması tarafından yaratılan Acrobat ve Acrobat Reader programlarına ihtiyaç duyulur. Her iki görüntüleme programı da ücretsiz olacak şekilde kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Acrobat ve Acrobat Reader haricinde farklı görüntüleyiciler bulunmasına karşın formatın tüm özelliklerinin kullanılmasına imkân vermesi sebebiyle en çok bu görüntüleyiciler tercih edilir. Acrobat ile PDF’in tüm özellikleri kullanılabilir. Acrobat Reader ise yalnızca belgeyi görüntülemek isteyenlerin kullanması gereken bir program olarak tasarlanmıştır.

PDF belgeleri PostScript’in bir alt versiyonu olarak kullanıcıları hizmetine sunulmaktadır. PDF dosyası içerisinde megadata olarak adlandırılan veriler bulunur. Bu veriler grafikleri oluşturan elemanlarla kodlanan link ve anahtar kelimelerden oluşur. PDF dosyaları sayfa betimleme şeklindeki grafiklere sahiptir.

PDF formatında oluşturulan dosyalar rgb vey cmyk olarak adlandırılan çeşitli renk kodlarına sahip olacak şekilde kaydedilebilir. Ayrıca çeşitli çözünürlük seviyelerinde de kaydedilebilme imkanı bulunur. PDF belgesinde yer alan resimler 72 dpi ve rgb kodunda kaydedilirse oluşturulan dosyanın hafızada kapladığı yer daha az olur. Bu sayede de PDF dosyası internet üzerinden hızla yayılabilir. İnternette yayılmasından çok yazılı olarak çoğaltılmak istenen PDF dosyaları ise yüksek çözünürlüğe ve cmyk renk kodlarına sahip olacak şekilde düzenlenebilir.

PDF’in Kullanım Alanları Nelerdir?

Teknolojinin yaygın kullanımı sayesinde PDF formatında oluşturulan dosyalar hemen hemen her bilgisayarda yer almaktadır. Şifrelenebildiği için yüksek güvenlik önlemlerine sahip olan PDF devlet kurumlarında, şirketlerde ve eğitim kurumlarında yoğun olarak kullanılır. Güvenli olması sebebiyle e-posta yoluyla iletilecek olan dosyaların PDF formatında olması tercih edilir.

PDF’in Avantajları Nelerdir?

PDF belge formatı kullanıcı dostu ve güvenilirdir. Bu sebeple dünya çapında yaygın bir kullanım ağına sahiptir. Kullanıcılarına sunduğu en büyük avantaj ise PDF belgesinin içerisinde yer alan resimler, yazılar ve vektörel objelerin değişikliğe ihtiyaç kalmadan kendi formatında saklanabilmesidir. PDF’in sağladığı bir diğer avantaj ise hem yüksek güvenlik önlemlerini sağlayacak şekilde şifrelenebilir olması hem de küçük boyutlar halinde hafızada depolanabilmesidir. Hafızada az yer kapladığı için pek çok belge bu format prensiplerine göre düzenlenir.

PDF Nasıl Yapılır?

PDF Adobe firması tarafından geliştirilmiş olan bir formattır. Bu sebeple PDF dosyası oluşturmak isteyen kullanıcıların Adobe tarafından geliştirilen ve Acrobat Reader olarak adlandırılan programı kullanması gerekir. Acrobar Reader kullanılarak PDF dosyası hem görüntülenebilir hem de oluşturulabilir. Acrobat Reader ücretsizdir. Ücretsiz oluşu ve her yıl yenilikler eklenerek güncellenmesi sebebiyle sıklıkla tercih edilir. Adobe Reader haricinde Microsoft Word programı kullanılarak da bir PDF dosyası yaratılabilir. Bunun için hazırlanan Word dosyası “farklı kaydet” komutu verilerek seçenekler arasından PDF uzantısının seçilmesi suretiyle oluşturulabilir.